pisano by
  • nie winien czegoś
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie odpowiedzi odnośnie wyrażenia nie winien (przestępstwa). W słowniku ortograficznym znalazłam odesłanie do reguły: przed wyrazami brak, można, potrzeba, trzeba, warto, wiadomo, wolno, które mają znaczenie czasownikowe piszemy nie osobno – ale w moim odczuciu przykład nie winien w tejże regule się nie mieści.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • Tam wszystko pisze
    12.07.2007
    12.07.2007
    Na internetowym forum jeden z dyskutujących zarzucił mi, że w moim zdaniu: „Czytaj posty X ze zrozumieniem – tam wszystko pisze” zrobiłem elementarny błąd, polegający na niepoprawnym napisaniu tam wszystko pisze (nie umieściłem w tym stwierdzeniu podmiotu). Na forach stosuje się język potoczny mówiony. Czyli to, co piszę, zapisuję tak samo, jakbym to mówił. To prawda, że zrobiłem błąd, którego nie powinienem popełniać ani w języku pisanym, ani w mówionymm, i nic nie tłumaczy tego sformułowania?
  • Jak pisać nazwy ulic?
    3.10.2003
    3.10.2003
    Proszę wyjaśnić, w jaki sposób należy napisać słowo ul. na tablicy z nazwą ulicy: „ul. Słowackiego” czy „Ul. Słowackiego”?
    Z poważaniem,
    Emilia Guza
  • Jak pisać o załączniku?
    21.02.2018
    21.02.2018
    Piszę do Państwa, ponieważ chciałam spytać o prawidłową formę informowania o pliku załączonym do wiadomości e-mail. Czy powinno się napisać, że coś przesyła się w załączeniu, czy w załączniku, a może jako załącznik?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    AK
  • nie z przymiotnikiem pisane rozdzielnie
    8.10.2014
    8.10.2014
    Szanowni Państwo,
    w trakcie rozmowy na Gadu-Gadu znajoma wyraziła żal wobec nie zrealizowanych planów na minione wakacje. Próbowałem pocieszyć ją słowami: „To nie ostatnie wakacje”. Była to jakby skrócona wersja przeciwstawienia: „To nie ostatnie, ale jedne z wielu wakacji”. Czy wobec tego mogłem zastosować pisownię rozdzielną partykuły nie? Tym bardziej że w prawdziwej rozmowie widoczny byłby akcent odróżniający przeciwstawienie od przymiotnika nieostatnie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wyżyna Czesko-Morawska, której nie było

    23.09.2022
    2.11.2016

    Byłabym bardzo wdzięczna za wyjaśnienie pisowni wyżyny czesko-morawskiej, przedstawionej jako wzorcowa na tegorocznym dyktandzie w Katowicach: Z wyżyn, z czesko-morawskiej zwłaszcza… . W słowniku ortograficznym zaleca się pisownię tej nazwy dużymi literami.

    Z góry bardzo dziękuję za wyjaśnienie.

    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • czas zaprzeszły
    27.05.2009
    27.05.2009
    Zwracam się z prośbą opinię dot. formy: byłem pisałem. W słowniku podana jest forma pisałem był / byłem pisał. Jednak słyszałam osoby używające formy byłem pisałem / pisałem byłem. Dowiedziałam się, że nie można wykluczyć, iż dawniej w użyciu były również takie konstrukcje, w których zmieniano kolejność członów wskazujących na czas zaprzeszły, np. byłem pisałem. A więc forma ta nie jest konstrukcją wzorcową, ale nie narusza ogólnych norm poprawności gramatycznej. Będę wdzięczna za opinię.
  • conditio czy condicio?
    4.07.2003
    4.07.2003
    Szanowni Państwo,
    proszę o wyjaśnienie, która z łacińskich form oznaczających warunek konieczny jest poprawna: conditio sine qua non (taką pisownię znaleźć można w Nowym leksykonie PWN) czy condicio sine qua non (wersja przyjęta w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN). A może obie są poprawne?
    Podobne wątpliwości budzi pisownia słowa condicionalis (wg Wielkiego słownika wyrazów obcych PWN) i conditionalis (wg Wielkiego słownika ortograficznego PWN) – czy również tutaj obie formy są poprawne i mamy po prostu do czynienia z „ewolucją” w zakresie filologii klasycznej (w różnych słownikach łacińsko-polskich na określenie polskiego warunku znalazłem obie formy: conditio i condicio). Jeśli poprawne są obie formy, może warto by to w kolejnych wydaniach słowników odnotować?
    Z pozdrowieniami
    Stanisław Danecki
  • Czas przeszły trybu warunkowego

    28.06.2023
    28.06.2023

    Temat: czas zaprzeszły.

    W jednym z utworów lirycznych zauważyłem pewne zdanie, które brzmi bardzo nienaturalnie: „Wolałbym już wcale angażu być nie dostać!”.

    Z kontekstu da się wyczytać, że podmiot liryczny wyraża żal i ubolewa nad tym, że dostał angaż. Wydaje mi się, że autorowi chodziło o użycie czasu zaprzeszłego, jednak konstrukcja i kolejność wyrazów nie pasuje do zasad gramatycznych czasu zaprzeszłego, które znalazłem. Być może dlatego, że nigdzie nie znalazłem przykładów przeczeń w czasie zaprzeszłym. Dlatego nie mogę rozstrzygnąć: czy jest poprawnie, czy nie? Mam nadzieję, że państwo mi pomożecie.

    Pozdrawiam

    Filip

  • ChatGPT

    25.04.2023
    1.04.2023

    Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego